Điều trị cao huyết áp – 5 kiêng 5 giảm 5 nên bạn cần thuộc nằm lòng

Quá trình điều trị cao huyết áp cho bất kì đối tượng bệnh nhân nào cũng giống nhau, trong đó bao gồm các vấn đề về dùng thuốc mỗi ngày, chế độ ăn uống, thói quen sinh hoạt và cơ chế vận động cần được đặc biệt quan tâm lưu ý.

Tỷ lệ mắc bệnh cao huyết áp đang tăng dần và càng ngày càng trẻ hóa ở Việt Nam. Theo một số nghiên cứu mới nhất cho rằng, nếu người trẻ không điều trị cao huyết áp đúng cách thì tuổi thọ sẽ giảm xuống từ 10 - 20 năm so với người già mắc bệnh. Do đó, việc phát hiện và can thiệp sớm sẽ hạn chế các nguy cơ biến chứng từ bệnh.

Bài viết hôm nay sẽ cho chúng ta lời khuyên về 05 kiêng 05 giảm 05 nên bạn cần thuộc nằm lòng để có một quá trình điều trị thành công cho bệnh cao huyết áp. Cùng xem ngay nhé!

Bệnh cao huyết áp là gì?

Theo hầu hết các khuyến cáo đều cho rằng, bệnh cao huyết áp nên được chẩn đoán khi một người có huyết áp tâm thu (HATT) đo ở phòng khám là ≥ 140mmHg và/ hoặc huyết áp tâm trương (HATTr) là ≥ 90mmHg sau khi kiểm tra lặp lại nhiều lần.

Các định nghĩa về các loại cao huyết áp thường gặp:

• Tăng huyết áp tâm thu đơn độc: HATT ≥ 140 mmHg và HATTr < 90 mmHg
• Tăng huyết áp tâm trương đơn độc: HATT < 140 mmHg và HATTr ≥ 90 mmHg
• Tăng huyết áp áo choàng trắng (White coat hypertension): Chỉ tăng huyết phòng khám và không tăng huyết áp lưu động hoặc huyết áp tại nhà. Những đối tượng này có nguy cơ tim mạch trung gian giữa huyết áp bình thường và tăng huyết áp thật sự.
• Tăng huyết áp ẩn giấu (Masked hypertension): Không có sự tăng huyết áp phòng khám nhưng huyết áp ngoài phòng khám tăng (huyết áp lưu động hoặc tại nhà). Những bệnh nhân này có nguy cơ biến cố tim mạch tương tự như tăng huyết áp thật sự.

Điều trị cao huyết áp - 5 kiêng 5 giảm 5 nên bạn cần thuộc nằm lòng

Dựa vào cách định nghĩa cao huyết áp trên, nhìn chung chỉ số huyết áp tăng lên đến mức 140/90 mmHg được gọi là cao huyết áp.

Bệnh cao huyết áp sẽ gây ra các biến chứng nặng nề cho tim, gan, thận, não… thậm chí là tử vong nếu không tiến hành điều trị kịp thời. Vậy để quá trình điều trị cao huyết áp thành công trong mức mong đợi và đáp ứng mục tiêu “thuyên giảm” cho bệnh, chúng ta cần chú ý những gì? Mời theo dõi tiếp nội dung dưới đây.

05 kiêng

Vì sao người cao huyết áp phải kiêng? Và kiêng những gì?

Đáng chú ý phải nói đến là thực phẩm và các cách thức sinh hoạt. Đối với bệnh nhân bị cao huyết áp, nếu sử dụng nhiều các loại thức uống có nhiều chất kích thích, các thức ăn có hại hoặc chế độ sinh hoạt không hợp lí thì sẽ làm tăng huyết áp một cách không kiểm soát.

• Kiêng bia rượu

Người mắc bệnh cao huyết áp, nhất thiết phải biết tiết chế trước rượu: không nhiều hơn 03 ly (chén) rượu mỗi ngày đối với đàn ông và 02 ly (chén) với phụ nữ. Nếu có thể, hãy kiêng các loại nước uống có cồn và các chất kích thích để có một quá trình điều trị cao huyết áp thành công.

• Kiêng các loại thức ăn chứa chất béo

Các loại thực phẩm chiên rán, thịt mỡ, phủ tạng động vật dễ dẫn tới máu nhiễm mỡ, khiến động mạch xơ cứng, làm tăng huyết áp. Tốt nhất trong trường hợp có thể lựa chọn, nên nghiêng về những sản phẩm càng ít chất béo càng tốt.

Các loại thức ăn có chứa chất béo sẽ gây nên tình trạng thừa cân, béo phì – đây là một phần nguyên nhân của cao huyết áp. Thêm vào đó, hấp thu quá nhiều chất béo sẽ làm mỡ máu tăng cao, làm bệnh cao huyết áp sẽ khó chữa hơn.

• Kiêng thuốc lá

Chỉ riêng hút thuốc lá cũng đã là một yếu tố nguy cơ độc lập, quan trọng gây ra các bệnh lý tim mạch. Nhưng khi hút thuốc ở những người có kèm theo các nguy cơ khác như cao huyết áp, tiểu đường, rối loạn mỡ máu, béo phì hoặc người có yếu tố gia đình bị bệnh tim mạch thì tác hại của thuốc lá sẽ gấp lên rất nhiều lần chứ không chỉ đơn thuần là tác dụng cộng.

Mặt khác, các nhà nghiên cứu trên thế giới cũng chỉ ra rằng, nicotine chỉ là một trong 4.000 thành phần có hại tìm thấy được trong thuốc lá. Do vậy, những loại thuốc được quảng cáo có lọc nicotine cũng không làm giảm đáng kể nguy cơ đối với bệnh tim mạch.

• Kiêng dưa muối

Bất kỳ thực phẩm nào được bảo quản cũng cần đến muối. Điều này là do muối có khả năng ngăn chặn sự phân rã của thực phẩm.

Rau củ càng để lâu trong hộp và bảo quản bằng chất lỏng, chúng càng thu được nhiều muối. Một miếng dưa muối có thể chứa tới 390mg natri. Do đó, hãy kiêng tuyệt đối loại thức ăn này trong thực đơn của bạn.

• Kiêng thịt chó

Thịt chó được rất nhiều người ưa chuộng, thịt chó vừa giầu đạm lại vừa ăn ngon, là thứ mồi nhậu tuyệt vời cho nam giới. Nhưng theo Đông y, thịt chó ôn thận, trợ dương, làm tăng sự âm suy dương thịnh dẫn tới cao huyết áp. Vậy nên người bị cao huyết áp cũng nên kiêng loại thực phẩm này.

05 giảm

• Giảm muối

Chắc chắn rằng, khi bạn bị cao huyết áp, các bác sĩ sẽ khuyên nên cảnh giác với lượng muối đưa vào cơ thể. Bởi lẽ, một người mắc bệnh cao huyết áp chỉ nên “nạp” nhiều nhất 6g muối mỗi ngày. Vì thế, tránh để lọ muối ăn và gia vị trên bàn ăn.

Ngoài chuyện nấu nướng các món ăn cho nhạt hơn, người cao huyết áp cũng nên tránh các đồ ăn được chế biến sẵn như: thịt xông khói, đồ ăn nhanh, một số đồ hộp… vì chúng rất nhiều natri (muối). Bên cạnh đó, người bệnh cũng nên “dè chừng” muối ăn có trong ngũ cốc của bữa sáng hay trong bánh quy.

• Giảm đường

Khá nhiều người bất ngờ khi biết đường cũng nằm trong danh sách người bệnh cao huyết áp nên giảm thiểu.

Bạn có thể đã biết rằng, lượng đường quá mức có liên quan đến béo phì. Tuy nhiên, bạn có biết rằng nạp lượng lớn đường cũng góp phần tăng huyết áp?

Đường là một trong các yếu tố chủ chốt làm tăng tình trạng béo phì ở mọi lứa tuổi. Huyết áp cao phổ biến hơn ở những người thừa cân hoặc béo phì. Hiện tại, Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ khuyến nghị phụ nữ nên hạn chế lượng đường bổ sung ở mức sáu muỗng cà phê (24g) mỗi ngày. Với đàn ông, chín muỗng cà phê (36g) là đủ cho một ngày.

• Giảm các loại thịt đỏ

Khi bị cao huyết áp, do phải hạn chế các chất béo bão hoà nên tốt nhất là chọn những loại thịt càng nạc càng tốt. Hạn chế thịt bò, thịt lợn và thịt cừu, nên chọn cá và thịt gia cầm (nhớ loại bỏ da).

• Giảm trà đặc

Trà đặc, đặc biệt là hồng trà đặc có chứa nhiều chất kiềm, có thể làm cho đại não hưng phấn, bất an, mất ngủ, tim đập loạn nhịp, huyết áp tăng cao. Vậy nên người bị cao huyết áp không nên uống trà đặc. Nếu bạn không thể từ bỏ trà đặc có thể thay thế bằng trà xanh, nhiều tài liệu đã chỉ ra công dụng của trà xanh tốt trong quá trình điều trị bệnh cao huyết áp.

• Giảm cafe

Theo các nhà chuyên môn, cafe là loại đồ uống có chứa caffein, loại chất này có tác dụng kích thích hưng phấn tinh thần. Cà phê có tác dụng tăng cường khả năng làm việc vì giúp tỉnh táo trí óc, có thể giúp phòng ngừa ung thư, chống oxy hoá, có lợi cho gan… Mỗi ngày uống một ly cà phê sẽ giúp khoan khoái, khỏe mạnh, tăng cường khả năng làm việc.

Tuy nhiên, nếu lạm dụng cà phê cũng sẽ làm tăng nguy cơ trầm cảm, lo âu, căng thẳng thần kinh, gây các vấn đề về đường tiêu hóa, ảnh hưởng tới tim mạch… Ảnh hưởng nhẹ hay nặng của cafe đối với mỗi người không giống nhau.

Một số trường hợp cũng không nên sử dụng cà phê, đặc biệt với người có vấn đề về giấc ngủ thì không nên uống cafe.

Người cao huyết áp cũng như vậy, cũng nên hạn chế uống cà phê, vì uống cà phê có thể gây căng thẳng trí óc, ảnh hưởng xấu đến giấc ngủ.

05 nên

• Nên uống thuốc đúng cách và kiểm tra huyết áp định kỳ

Uống thuốc đúng theo chỉ định của bác sĩ, kiểm soát và duy trì chỉ số huyết áp ở mức cho phép là quá trình điều trị cao huyết áp hiệu quả, phòng ngừa các biến chứng.

Người bệnh hay người có nguy cơ tăng huyết áp như người cao tuổi, người có tiền sử gia đình có người tăng huyết áp, mỡ máu cao, xơ vữa động mạch, tiểu đường nên tự kiểm tra huyết áp hàng ngày và ghi lại các chỉ số này cho những lần khám bệnh định kỳ.

• Nên tăng kali trong chế độ ăn hàng ngày

3.5g/ngày hoặc 50mg/kg cân nặng. Nếu một ngày bạn ăn được 300 – 500g rau, đặc biệt các loại rau lá xanh đậm và rau củ có màu vàng; 300g trái cây bạn đã bảo đảm được hơn 3g kali trong khẩu phần.

Ví dụ bạn ăn một dĩa rau muống luộc vào buổi trưa, một chén canh cải và một dĩa xà lách trộn vào buổi chiều, một trái cam là bạn đã bảo đảm nhu cầu về kali trong một ngày. Nếu bạn không thể ăn lạt để giảm muối thì bạn vẫn có thể giảm nguy cơ của bệnh bằng cách nên ăn nhiều rau và trái cây.

• Nên tăng can-xi

Ăn cá nhỏ luôn xương, nghêu sò, uống sữa, ăn mè, ăn nhiều rau xanh là những biện pháp tăng can-xi trong khẩu phần. Bạn chỉ cần uống 200ml sữa bột không béo, 50g nghêu sò, 01 muỗng mè đen là bạn đã nhận được 70% nhu cầu về can-xi trong ngày.

• Nên tăng cường vận động

Nghĩa là ngoài hoạt động thường ngày ta cần vận động thêm 30 phút nữa. Ví dụ như đi bộ, chạy, nhảy dây, bơi lội, bóng bàn…phù hợp với sức khỏe và lứa tuổi.

• Nên sống vui vẻ, lạc quan

Nếu chú ý bạn sẽ thấy khi tức giận, cơ thể có cảm giác nóng bừng và đó cũng là lúc huyết áp của bạn tăng cao. Đó là lý do vì sao các chuyên gia y tế khuyến cáo người mắc bệnh tăng huyết áp cần giữ tâm lý thoải mái, vui vẻ, tránh lo âu, suy nghĩ hay tức giận không tốt cho tình trạng bệnh.

Cao huyết áp vẫn là vấn đề toàn cầu và là gánh nặng lớn cho sức khỏe cộng đồng. Vì vậy, mỗi người trong cộng đồng hãy tạo cho mình những thói quen sinh hoạt tốt, thay đổi những chế độ ăn uống và lối sống thiếu lành mạnh để phòng ngừa bệnh. Ngoài ra, những người đang phải sống chung với bệnh, hãy cố gắng hoàn thành quá trình điều trị cao huyết áp theo những nguyên tắc trên, để đề phòng biến chứng và các tổn thương nguy hiểm khác.

>> Xem thêm: Các loại trà giúp trị huyết áp ở người cao tuổi