Thời điểm đo huyết áp chính xác nhất trong ngày - bạn đã biết chưa?

Đo huyết áp thường xuyên là một trong những cách giúp người bệnh kiểm soát được huyết áp trong suốt thời gian điều trị và sống cùng bệnh. Vậy thời điểm đo huyết áp chính xác nhất trong ngày là khi nào?

Cao huyết áp không chỉ làm thay đổi cuộc sống của người bệnh mà còn gây nên những hậu quả nặng nề khi biến chứng. Cách giảm thiểu những hậu quả đáng tiếc ấy là thay đổi chế độ ăn và đo huyết áp mỗi ngày. Vậy thời điểm đo huyết áp chính xác nhất trong ngày là khi nào?

Tầm quan trọng của việc theo dõi huyết áp tại nhà

Để biết thời điểm đo huyết áp chính xác nhất trong ngày là khi nào, chúng ta trước tiên nên tìm hiểu tầm quan trọng của việc tự theo dõi huyết áp tại nhà.

Đo huyết áp tại nhà là cách tự kiểm soát huyết áp của bản thân, đặc biệt là đối với những người có tiền sử bệnh huyết áp, người già có nguy cơ mắc bệnh tăng huyết áp. Vì vậy, việc đo huyết áp tại nhà có thể góp phần kiểm soát sự tăng/giảm huyết áp bất ngờ để phòng tránh các nguy cơ tai biến do huyết áp gây ra như tai biến mạch máu não, đột quỵ... bằng việc điều chỉnh chế độ ăn uống, sinh hoạt cho hợp lý.

Về mặt tâm lý, khi kiểm tra sức khỏe thường xuyên tại nhà bạn sẽ không còn cảm thấy lo lắng vì áp lực bệnh tật và có động lực để kiểm soát huyết áp của bạn tốt hơn.

Đối với người cao huyết áp, nên đo huyết áp nhiều lần hơn và tốt nhất nên đo hằng ngày. Nếu thấy cần thiết, bác sỹ có thể yêu cầu đo 2 – 3 lần/ngày hoặc nhiều lần hơn nữa. Chỉ nên dùng một loại máy đo huyết áp để theo dõi thường xuyên. Vì phải đo nhiều lần như vậy nên mỗi gia đình cần có một máy đo huyết áp cho việc kiểm tra huyết áp.

Huyết áp trong ngày dao động thế nào?

Huyết áp là một chỉ số phản ánh trạng thái cân bằng động học của các quá trình sinh lý trong cơ thể. Chính vì thế, huyết áp của chúng ta không phải luôn ổn định hay giữ cùng một chỉ số mà sẽ thay đổi tùy theo hoạt động, cảm xúc hoặc tình trạng sức khỏe của chúng ta ngay tại thời điểm đó. Chỉ cần một hoạt động nhỏ như thay đổi vị trí, tư thế, uống cà phê hay hút thuốc lá, bị xúc động... cũng sẽ làm huyết áp tăng lên.

Thông thường, huyết áp sẽ có khuynh hướng cao hơn vào buổi sáng và thấp hơn vào buổi tối. Đỉnh thấp nhất thường rơi vào lúc chúng ta ngủ sâu nhất. Trong khi đó, chỉ số cao nhất của huyết áp lại đánh dấu nhiều đỉnh khác nhau, đó là mỗi khi chúng ta hoạt động gắng sức hay suy nghĩ, căng thẳng, và sau đó cơ thể sẽ điều chỉnh về trạng thái thăng bằng. Nếu cơ thể không có khả năng này, đo huyết áp luôn ở mức cao hay mức thấp, đó là tình trạng bệnh lý thực sự.

Thời điểm đo huyết áp chính xác nhất trong ngày

Chính vì huyết áp thường xuyên dao động nên biết về thời điểm đo huyết áp chính xác nhất trong ngày là vô cùng cần thiết. Từ đó, để kết luận chúng ta có bị tăng huyết áp hay không, hay huyết áp thấp hay huyết áp bình thường thì phải cần căn cứ vào trị số huyết áp của nhiều ngày, nhiều thời điểm khác nhau trong một ngày. Hiểu và nhớ các mốc thời gian đó, ghi lại chỉ số huyết áp, bao gồm cả huyết áp tâm thu lẫn huyết áp tâm trương, nhịp tim và một cuốn nhật ký sẽ giúp việc theo dõi sức khỏe tại nhà được thuận tiện hơn.

Cách đo huyết áp tại nhà thường được khuyên rằng nên thực hiện:

• Vào buổi sáng sau khi thức dậy và trước khi bước ra khỏi giường.

Nếu được yêu cầu theo dõi huyết áp nhiều lần trong ngày, nên chọn các thời điểm cố định, dễ nhớ và cũng dễ có căn cứ so sánh.

Tuy nhiên, các lần đo huyết áp cần thực hiện sau khi cơ thể đã được nghỉ ngơi ít nhất 15 phút với tinh thần hoàn toàn thoải mái.

• Tuyệt đối không đo huyết áp sau bữa ăn no hay lúc quá đói, quá mệt, đang buồn tiểu, sau khi hút thuốc hoặc uống cà phê hoặc đang trong tình trạng căng thẳng, nóng giận.

Đo huyết áp có thể thực hiện khi ngồi lẫn khi nằm với tư thế khoan thai và điều kiện là vị trí đặt máy đo trên bắp tay hay trên cổ tay phải ngang với tim. Lúc này, người bệnh nên:

• Ngồi ghế có tựa, tay đặt trên bàn hay nằm ngửa, tay để xuôi theo thân mình;
• Không mặc quần áo quá bó hay quá chật dễ khiến huyết áp tăng giả tạo;
• Tốt nhất đo liên tiếp 2 lần, mỗi lần cách nhau 5 phút và lấy con số trung bình giữa các lần đo;
• Đo cùng lúc hai tay và chọn tay có chỉ số huyết áp cao hơn.

Nếu biết tự đo huyết áp tại nhà một cách chuẩn xác, chỉ số đó sẽ có giá trị tin tưởng cao hơn trong chẩn đoán tăng huyết áp và theo dõi điều trị về lâu dài. Bởi vì, khi người bệnh đi khám tại phòng khám, bệnh viện, chỉ số huyết áp đo được tại đây thường có khuynh hướng cao hơn tại nhà. Đó là hệ quả của hiện tượng tăng huyết áp áp choàng trắng.

• Hội chứng tăng huyết áp áo choàng trắng được lý giải là khi tiếp xúc với các nhân viên y tế, màu áo blouse trắng thường khiến bệnh nhân lo âu, căng thẳng nên khiến huyết áp tăng hơn bình thường.

Trong trường hợp ngược lại, nếu đo huyết áp tại nhà cao hơn tại phòng khám, cần nghi ngờ hiện tượng tăng huyết áp giấu mặt. Điều này rất nguy hiểm vì dễ bỏ sót chẩn đoán, dễ mắc biến chứng khi huyết áp cao đột ngột. Do đó, trong cả hai trường hợp, giải pháp cần đặt ra là đo Holter huyết áp.

• Máy sẽ gắn vào bắp tay và ghi nhận huyết áp mỗi 30 phút đến 1 giờ trong suốt 24 giờ;
• Kết quả trả về sẽ là một biểu đồ dao động huyết áp trong ngày, cho phép xác định tình trạng huyết áp được chuẩn xác hơn.

Như vậy, thời điểm đo huyết áp chính xác nhất trong ngày là buổi sáng trước khi ăn. Người bệnh cao huyết áp nên lưu ý để đo huyết áp đúng. Khi người bệnh biết rõ các nguyên lý cơ thể và diễn biến của huyết áp, quá trình điều trị bệnh sẽ tốt hơn và kiểm soát huyết áp cũng an toàn hơn.