Trị huyết áp cao – thế nào mới là đúng cách?

Huyết áp cao đang nhanh chóng trở thành một trong mười căn bệnh nguy hiểm nhất toàn cầu. Vì vậy việc điều trị huyết áp cao cần phải được áp dụng kịp thời, triệt để và đúng cách. Thế nào là đúng cách? Hãy đi cùng bài viết để biết thêm nhé.

Huyết áp cao được xem là nỗi ám ảnh của người già, và bóng ma tâm lý của người trẻ, bởi sự phát tác không triệu chứng gây nên. Không một ai biết về nó cho đến khi vô tình kiểm tra sức khỏe định kì hoặc đồng thời cùng một bệnh khác. Quá trình điều trị huyết áp cao cũng trở nên mệt mỏi và gây nhiều lo âu cho người bệnh, vì sự thay đổi đột ngột của chỉ số huyết áp, tăng giảm thất thường, uống thuốc thường xuyên nhưng vẫn sợ nguy cơ biến chứng. Để ngăn ngừa sự lo lắng khi các tình huống đột ngột phát sinh, chúng cần nắm rõ các phương pháp dưới đây.

Đo huyết áp đúng cách

Làm thế nào để biết bản thân cần trị huyết áp cao? Điều duy nhất để biết là đo huyết áp xem chỉ số đã vượt khỏi mức bình thường hay chưa. Theo y học thì huyết áp cao sẽ xảy ra khi huyết áp tâm thu ≥ 140mmHg và/hoặc huyết áp tâm trương ≥ 90mmHg.

Tuy nhiên, không chỉ dùng máy đo một cách đơn giản, mà việc đo huyết áp cần nhiều quy trình và nguyên tắc như sau:

• Nghỉ ngơi trong phòng yên tĩnh ít nhất là 5 – 10 phút trước khi đo huyết áp.
• Không dùng chất kích thích (cà phê, hút thuốc, rượu bia) trước đó 2 giờ.
• Tư thế đo chuẩn: người được đo huyết áp ngồi ghế tựa, cánh tay duỗi thẳng trên bàn, nếp khuỷu ngang mức với tim. Ngoài ra, có thể đo ở các tư thế nằm, đứng. Đối với người cao tuổi hoặc có bệnh đái tháo đường, nên đo thêm huyết áp tư thế đứng nhằm xác định có hạ huyết áp do tư thế hay không.
• Sử dụng huyết áp kế thủy ngân, huyết áp kế đồng hồ hoặc huyết áp kế điện tử (loại đo ở bắp tay). Các thiết bị đo cần được kiểm chuẩn định kỳ. Bề dài bao đo (nằm trong băng quấn) tối thiểu bằng 80% chu vi cánh tay, bề rộng tối thiểu bằng 40% chu vi cánh tay. Quấn băng quấn đủ chặt, bờ dưới của bao đo ở trên nếp lằn khuỷu 2cm. Đặt máy ở vị trí để đảm bảo máy hoặc mốc 0 của thang đo ngang mức với tim.
• Nếu không dùng thiết bị đo tự động, trước khi đo phải xác định vị trí động mạch cánh tay để đặt ống nghe. Bơm hơi thêm 30mmHg sau khi không còn thấy mạch đập. Xả hơi với tốc độ 2-3mmHg/nhịp đập. Huyết áp tâm thu tương ứng với lúc xuất hiện tiếng đập đầu tiên (pha I của Korotkoff) và huyết áp tâm trương tương ứng với khi mất hẳn tiếng đập (pha V của Korotkoff).
• Không nói chuyện khi đang đo huyết áp.
• Lần đo đầu tiên, cần đo huyết áp ở cả hai cánh tay, tay nào có chỉ số huyết áp cao hơn sẽ dùng để theo dõi huyết áp về sau.
• Nên đo huyết áp ít nhất hai lần, mỗi lần cách nhau ít nhất 1-2 phút. Nếu số đo huyết áp giữa 2 lần đo chênh nhau trên 10mmHg, cần đo lại một vài lần sau khi đã nghỉ trên 5 phút. Giá trị huyết áp ghi nhận là trung bình của hai lần đo cuối cùng.
• Trường hợp nghi ngờ, có thể theo dõi huyết áp bằng máy đo tự động tại nhà hoặc bằng máy đo huyết áp tự động 24 giờ (Holter huyết áp).
• Ghi lại số đo theo đơn vị mmHg dưới dạng HA tâm thu/HA tâm trương (ví dụ 126/82 mmHg) không làm tròn số quá hàng đơn vị và thông báo kết quả cho người được đo.

Quy trình đo đúng cách bằng máy móc trước khi tiến hành điều trị huyết áp cao là vô cùng quan trọng. Vì chỉ số sau khi đo sẽ quyết định chẩn đoán mức độ bệnh và phương án điều trị đưa ra sẽ chuẩn xác hơn.

Dùng thuốc đúng cách

Sau khi đã được chỉ định của bác sĩ về việc dùng thuốc gì và như thế nào để trị huyết áp cao người bệnh cần tuân theo hướng dẫn, bao gồm:

• Uống thuốc trước hay sau khi ăn

Thông thường việc uống thuốc chữa huyết áp cao trước hay sau khi ăn đều được. Đa số các bệnh nhân đều sợ các vấn đề liên quan đến dạ dày nên sẽ uống sau khi ăn, tuy nhiên theo chứng minh từ các y dược sĩ, thuốc điều trị huyết áp cao sẽ không ảnh hưởng đến dạ dày, vì vậy không cần quá lo sợ về vấn đề này.

• Uống thuốc buổi sáng hay buổi tối là tốt nhất

Theo nghiên cứu Hygia Chronotherapy do tiến sĩ Ramón C. Hermida, giáo sư tại Đại học Vigo, Tây Ban Nha, dẫn đầu đã chỉ định ngẫu nhiên 19.084 người trưởng thành uống thuốc huyết áp khi thức dậy vào buổi sáng hoặc vào buổi tối trước khi đi ngủ với thời gian theo dõi trung bình là 6 năm.

Kết quả sau nghiên cứu cho thấy, những người thường xuyên uống thuốc trước khi đi ngủ vào buổi tối sẽ có khả năng kiểm soát huyết áp tốt hơn và quan trọng hơn làm giảm đáng kể nguy cơ tử vong do mắc bệnh tim và nguy cơ mắc các vấn đề về bệnh tim mạch do biến chứng từ huyết áp cao gây ra.

Khi bác sĩ kê toa các thuốc uống mỗi ngày một lần để trị huyết áp cao thì thường uống vào buổi sáng cho thuận tiện. Hiện nay lại có rất nhiều thuốc điều trị tăng huyết áp được chỉ định uống một lần mỗi ngày không có tác dụng hạ huyết áp kéo dài ổn định suốt 24 giờ và khi uống vào buổi sáng có thể sẽ không kiểm soát được một cách hữu hiệu huyết áp ban đêm. Đây chính là yếu tố quan trọng dự báo tử vong và các biến cố tim mạch nặng ở bệnh nhân huyết áp cao.

• Cần lưu ý gì khi dùng thuốc trị huyết áp cao?

- Khi dùng thuốc cần phải uống đúng giờ, đủ liều và định kì mỗi ngày. Thuốc để ổn định chỉ số huyết áp chỉ có tác dụng trong vòng 24 giờ, nếu bệnh nhân không uống hoặc quên uống sẽ làm cho huyết áp biến đổi thất thường. Tránh các trường hợp tự ý bỏ thuốc hoặc chỉ khi cảm thất đau đầu hoặc chóng mặt mới lấy thuốc ra uống, điều đó không chỉ làm giảm công dụng của thuốc mà còn làm tăng mức độ bệnh đến mức không thể kiểm soát được. Có vài trường hợp giảm hoặc tự động tăng liều, đây là cách làm vô cùng nguy hiểm, vì điều đó có thể thay đổi chỉ số huyết áp tăng hoặc giảm đột biến, gây nên tình trạng đột quỵ hoặc tử vong.

- Cần phân loại hai dạng thuốc, nếu thuốc chỉ uống 01 lần/ngày thì phải uống một giờ cố định, còn thuốc uống 02 lần/ngày thì cách đều 12 tiếng để tạo khoảng cách cho các lần uống thuốc.

- Trong quá trình thăm khám các bệnh khác ngoài huyết áp cao, người bệnh khai báo rõ ràng quá trình sử dụng thuốc hoặc các loại thuốc đang sử dụng để hạn chế tối đa sự tương tác thuốc. Khi mua các loại thuốc thông thường, cần hỏi kĩ dược sĩ hoặc đọc kĩ các hướng dẫn sử dụng. Cần thiết nhất vẫn phải nên hỏi bác sĩ trước khi dùng.

Người bệnh huyết áp cao phải điều trị suốt đời vì là bệnh mạn tính không thể chữa khỏi, cần phải dùng thuốc huyết áp để kiểm soát huyết áp ổn định. Do đó, nguyên tắc quan trọng nhất là cần phải điều trị tăng huyết áp lâu dài, không được tự ý bỏ thuốc. Ngay cả khi huyết áp đã hạ xuống mức bình thường thì người bệnh vẫn phải tuân thủ nguyên tắc điều trị liên tục.

Trị huyết áp cao bằng thuốc

Ăn uống và vận động đúng cách

Trị huyết áp cao không chỉ phụ thuộc vào thuốc mà còn phải có chế độ ăn uống lành mạnh và vận động đúng cách. Ba nguyên tắc cần chú ý là:

• Giảm ăn mặn
• Vận động mỗi ngày 30 – 60 phút
• Giảm các thức ăn nhiều cholesterol và axit béo no.

Thêm vào đó, người đang trị huyết áp cao cần hạn chế bia rượu và tuyệt đối không hút thuốc.

Rau xanh và hoa quả giúp trị huyết áp cao

Để trị huyết áp cao khỏi hoàn toàn là điều không thể. Tuy nhiên, đã có thuốc có thể khống chế được bệnh thì phần nào nỗi lo âu cũng được xóa đi. Gọi là bệnh nhưng không hề có triệu chứng, điều đó cũng giảm thiểu được khó khăn khi sống và làm việc của nhiều người. Chính vì thế, điều cần quan tâm nhất vẫn là vui vẻ sống và làm việc, nhận thức về tầm quan trọng của việc thăm khám sức khỏe, thay đổi thói quen sống lành mạnh hơn, áp dụng đúng theo các phác đồ điều trị mà bác sĩ đã chỉ định. Và đừng quên, cuộc sống chỉ thay đổi khi bản thân có nhiều suy nghĩ tích cực, đó cũng là cách khiến bệnh tình chuyển biến tốt đẹp hơn.

>> Xem thêm:  Hé lộ 10 cách chữa huyết áp cao ngay tại nhà mang lại hiệu quả cao